Küresel vana, akışkanların (su, gaz, buhar vb.) boru hatları içinde kontrol edilmesi ve yönlendirilmesi amacıyla kullanılan, içinde döner bir küre bulunan vanalardır. Küre üzerinde bulunan delik, vana kolu çevrilerek akış hattı ile paralel ya da dik konuma getirilir. Böylece akışın tamamen açılması veya kesilmesi sağlanır.
Küresel vanalar, hızlı açma-kapama, sızdırmazlık, ve uzun ömürlü kullanım özellikleriyle öne çıkar. Ayrıca akışkanın basınç ve debisinde çok az kayıp oluşturdukları için tercih edilirler.
Genellikle pirinç, paslanmaz çelik, dökme demir ve plastik gibi dayanıklı malzemelerden üretilirler. Evsel su tesisatından endüstriyel tesislere kadar geniş bir kullanım alanı vardır. Özellikle yüksek basınçlı ve sıcak akışkan hatlarında güvenilirliği sayesinde sıkça tercih edilir.
Küresel vanalar;
gibi birçok alanda önemli rol oynar.